Hoe Nederland zich vergiste met kolen
Geplaatst door Jeroen van Agt in Niet-duurzaamTags: kolen Geef een reactie
Drie gloednieuwe energiecentrales in Nederland lopen nu al het risico om afgeschreven te worden.
Overal ter wereld lijdt energie- opwekking uit kolen onder de ambitieuzere initiatieven voor beperking van de uitstoot van koolstof.
In Nederland is dit op dit moment zeer actueel. Een recent rechtbankvonnis en een motie in de Tweede Kamer om strenger tegen klimaatverandering op te treden, maken onderdeel uit van een trend.
In het rapport van de IEEFA wordt het effect onderzocht van nationale en internationale druk op de waarde van drie nieuwe kolengestookte energiecentrales die in 2015 in gebruik werden genomen door de Duitse energiebedrijven RWE en Uniper en het Franse bedrijf Engie.
Meer in het algemeen geven we de gevolgen aan die deze voorbeelden hebben voor de bedrijfseconomische rechtvaardiging van nieuw te bouwen kolencentrales binnen en buiten Europa.
De belangrijkste bevindingen van het IEEFA
- Nieuwe regeldruk op het gebruik van kolen in Nederland zorgt voor tegenwind voor de kolengestookte energiecentrales en vergroot de penetratie van concurrerende hernieuwbare energiebronnen.
- Er is weinig aandacht aan gegeven, maar RWE, Uniper en Engie hebben gezamenlijk al miljarden euro’s verlies op de nieuwe energiecentrales geleden, wat de slechte economische vooruitzichten voor nieuwe kolencentrales in Europa nog eens benadrukt.
- De balanswaarde van deze nieuwe kolencentrales is gedaald tot ongeveer 1 miljard euro per centrale. De oorspronkelijke kapitaalinvesteringen bedroegen ongeveer 1,9 miljoen euro per megawatt, of in totaal 3 miljard in het geval van de energiecentrale van RWE in de Eemshaven.
- Met behulp van een discounted-cashflowmodel (DCF) en zeer gunstige aannamen ten aanzien van kolenstroom, zien we een netto contante waarde van 400 miljoen voor een energiecentrale van 1.100 MW.
- De discrepantie tussen onze waardering van de DCF en de boekwaarde van deze drie kolencentrales doet vermoeden dat RWE, Uniper en Engie nog eens goed naar hun waardering van de centrales moeten kijken.
- Gezien de Europese politieke trends en tendenzen op de energiemarkt voorzien we zelfs nog lagere waarderingen voor de drie onderzochte centrales.
Splinternieuwe kolencentrale Uniper Maasvlakte
Conclusies en aanbevelingen van de IEEEFA
Deze energiecentrales zijn onrendabel en hun eigenaars zullen rekening moeten houden met een verdere waardevermindering. Door hun voorbeeld zijn nieuwe kolencentrales in West-Europa uitgesloten en komen bestaande kolencentrales wellicht in de problemen.
Onze analyse toont aan dat deze drie nieuwe energiecentrales met zeer verschillende aannemelijke beleids- en marktscenario’s onrendabel zijn. Het geeft aan dat de investeringslogica die ervoor zorgde dat deze centrales in 2015 in bedrijf werden genomen, vandaag de dag niet meer opgaat zonder overheidssubsidies onder het mom van capaciteitsmarktondersteuning. We zien gasgestookte energievoorziening als backupvoorziening die flexibeler is dan kolen en minder koolstof uitstoot; hernieuwbare hulpbronnen als concurrerender; en andere hulpbronnen als zinvoller, waaronder een grotere interconnectiviteit over de grenzen, betere aansluiting op de vraag en een grotere elektriciteitsopslag. Deze drie energiecentrales zijn een goed voorbeeld van waarom in buurlanden niet in kolengestookte energiecentrales zou moeten worden geïnvesteerd.
Verplichte vroege uitgedrijfname van deze nieuwe centrales is wellicht de meest kosteneffectieve manier om in Nederland aan de klimaatdoelstellingen te voldoen
Uit onze analyse blijkt dat het bijna onmogelijk is om een scenario te vinden waarin deze energiecentrales investeringsrendement leveren, rekening houdend met het feit dat het bijbehorende aanvullende risico een aanvullende compensatie eist.
Het vroegtijdig sluiten kan binnen de context van strenger klimaatbeleid en de eerdere waardevermindering kosteneffectief zijn. De nutsbedrijven/eigenaren van de centrales zullen ondanks het waardeverlies de centrales liever niet zonder compensatie sluiten, gezien de nog positieve cashflows. We merken ook op dat plannen voor bijstoken van biomassa betekenen dat deze kolencentrales zijn ingebed in de Nederlandse doelstellingen voor hernieuwbare energie. Bovendien draagt het sluiten van deze centrales het risico van grensoverschrijdende koolstoflekkage, wat buiten het kader van dit document valt.
Deze drie centrales leren ons een harde les over investeringen in nieuwe kolengestookte energiecentrales
Het Nederlandse geval toont aan dat er vanuit het beleid en de markten niet langer steun is voor nieuwe kolengestookte energiecentrales. De Nederlandse centrales werden gebouwd met een verwachting van een robuuste groei in de energievraag die niet aan de werkelijkheid voldeed. Ook werd geen rekening gehouden met de enorme capaciteitstoename bij zeer lage marginale kosten in de opwekking van wind- en zonne-energie in Duitsland, met de groeiende focus op emissiereducerende doelstellingen en een toenemend overheidsmandaat om te stoppen met kolenenergie.
Deze lessen gelden voor veel ontwikkelde landen. Op dit moment hebben bijvoorbeeld de volgende OESO-landen een groot aantal nieuwe kolengestookte energiecentrales in de planning, of zijn deze al aan het bouwen: Turkije (74GW), Japan (22GW), Zuid-Korea (20GW) en Polen (9GW). Als gevolg van klimaatbeleid en marktontwikkelingen, en vooral de opkomst van hernieuwbare hulpbronnen en grotere investeringen in energie-efficiëntie, met een verwoestend effect op groothandelsprijzen in Nederland, zien we een risico op voortijdige afschrijving van activa in nieuwe kolencentrales.
De fout die in Nederland is gemaakt, leidt ertoe dat nutsbedrijven en investeerders wel twee keer nadenken voordat ze in nieuwe kolengestookte energiecentrales investeren.
Door Gerard Wynn, Energy Finance Consultant
Volledige rapport
Het volledige Engelse rapport kun je hier downloaden:
The Dutch Coal Mistake: How Three Brand-New Power Plants in the Netherlands Are at Risk Already of Becoming Stranded Assets
December 15th, 2016 at 10:05 am
“Verplichte vroege uitbedrijfsname van deze nieuwe centrales is wellicht de meest kosteneffectieve manier om aan de klimaatdoelstellingen te voldoen”
– Besparing is veel effectiever en goedkoper. Een hoger grootvebruikers tarief en CO2 heffing bevordert dat. Kolencentrales zijn ooit gekozen met de mogelijkheid van CO2 opvang en opslag.
December 15th, 2016 at 10:54 am
Konden die energiebedrijven dat zelf van te voren niet bedenken. Drie jaar geleden (voor de bouw) was het volgende al bekend:
– Kolen zijn niet gewenst zijn door de enorme uitstoot van CO2. Iedereen wist toen ook al dat dit negatieve gevolgen heeft voor ons klimaatprobleem.
– Duurzame energie wordt met grote stappen steeds goedkoper. Het nieuwste 700MW windpark wat nu gebouwd gaat worden in de Noordzee is goedkoper per MWh dan kolenstroom.
Gevolg: Kolen centrales kunnen niet meer concurreren en zijn economisch niet meer haalbaar. Ze kunnen alleen nog draaien met subsidie voor het bijstoken van bio-massa. Nu blijkt dat dit ook helemaal niet duurzaam is omdat hout eerst in Canada ingekocht moet worden om het daarna in de NL centrales bij te stoken waarbij er nog steeds veel CO2 vrijkomt.
– Verder is het afvangen van CO2 in de kolencentrale met CCS veel te duur gebleken. Dit gaat dus nooit gebeuren.
Conclusie: Enorme blunder van de eigenaren van Kolencentrales om dit allemaal niet aan zien komen en nu gaan ze zielig doen dat hun kolencentrale niet meer economisch rendabel is….
December 15th, 2016 at 7:03 pm
Die kolencentrales zijn er mede gekomen op aandringen van de regering, ook Cramer was voor met CCS. Met een forse CO2 prijs is CCS rendabel.
– Het 700 MW windpark heeft nog steeds subsidie nodig nog los van de aansluiting op het stroomnet
– Biomassa wordt ook gebruikt voor het duurzaam genoemde stadswarmtenet, heel aktueel in Utrecht.
Gewoon meer besparen.
December 16th, 2016 at 12:41 pm
Dit soort rapporten en hun promotors maakt de auteurs tot de nuttige idioten van Putin.
We hebben centrales nodig, maar ze moeten alle 3000 verplicht CCS2 inbouwen, om klimaat neutraal te worden.
Niet de steenkool is het probleem, al is dat niet duurzaam.
Maar de CO2 uitstoot.
We hebben centrales nodig, omdat er nog lang niet genoeg windmolens en zonneweids gebouwd zijn, en dat duurt ook nog enkele decennia. Maar ook omdat centrales op brandstof een goedkope backup vormen voor tijden met te weinig wind en zon.
Steenkool is op vele plekken te koop. dat moeten we benutten, ipv ons afhankelijk te maken van russisch gas.
Ontwikkel de techniek van CCS2 tot een export product, want alleen Nederland voorzien van klimaat neutrale stroom, houdt ons land niet droog.
Andere landen technieken aanbieden waarmee ze met hun steenkool, toch klimaat neutraal worden, is beter dan hen proberen te dwingen hun kolen economie te slopen. Dat gaan ze toch niet doen.
Dus is het veel beter en sneller om af te spreken dat alle centrales klimaat neutraal moeten worden.
Niet kolencentrales sluiten, maar streven naar een goede eins oplossing, klimaat neutraal gebruik van fossiele brandstof.
Omdat duurzame stroom toch al voorrang heeft op stroom uit centrales.
En omdat klimaat neutrale stroom uit centrales toch duurder blijft dan echt duurzame stroom, komt het dan vanzelf goed.
Centrales zijn dan steeds minder nodig, maar wel nodig.
Dus dat domme geroep dat centrales uit moeten, maakt onze stroom alleenmaar duurder en onzkerder
Mensen die centraes willen sluiten, zijn de nuttige idioten van Putin.
We maken ons weerbaar met eigen, klimaat neutraal opwek vermogen
December 16th, 2016 at 1:04 pm
@Henk Daalder,
Volgens het MIT duurt het nog zeker 7 jaar voordat we CCS2 grootschalig kunnen toepassen. Verder is het nog compleet onduidelijk wat de kosten zijn. Van CCS werd ook van alles beloofd en nu het blijkt dat het te duur is wordt het niet ingezet en blijven kolencentrales hun enorme hoeveelheden CO2 uitstoten. Kortom dit is vragen om uitstel met een grote kans op dat het nooit gaat gebeuren.
We kunnen beter massaal inzetten op 100% duurzame energie en dit process verder versnellen.
Het nieuwste windpark van Shell in de Noordzee laat zien dat de kWh prijzen al in de buurt komen van kolencentrales. De kans is groot dat een kolencentrale met CCS2 vele malen duurder is dan offshore wind. De kans dat energiemaatschappijen hier nog in gaan investeren is klein.
December 16th, 2016 at 1:08 pm
@Roland,
Kolencentrales die met biomassa bijstoken kunnen ook alleen maar draaien met subsidie. Als we de werkelijke kosten in rekening brengen die veroorzaakt door het gebruik van fossiele brandstoffen dan is duurzame energie veruit het goedkoopste en zijn er helemaal geen (duurzame) energie subsidies meer nodig.
Tegelijkertijd inzetten op energiebesparing: alles wat je aan energie bespaart hoef je niet meer op te wekken
December 16th, 2016 at 2:41 pm
@4 Beste Henk Daalder “Dit soort rapporten en hun promotors maakt de auteurs tot de nuttige idioten van Putin.”
We importeren juist steenkool uit Rusland en zijn daarmee juist afhankelijk. Met CCS (Op slaan van CO2 onder hoge druk onder de grond) heb je veel extra energie nodig, dit maakt ons nog afhankelijker van meer import van steenkool.
http://www.rvo.nl/onderwerpen/internationaal-ondernemen/landenoverzicht/rusland/handel-en-economie
December 16th, 2016 at 5:26 pm
@Henk Daalder,
“Andere landen proberen te dwingen hun kolen economie te slopen. Dat gaan ze toch niet doen.”
– De praktijk is anders. Alleen al de luchtvervuiling noopt landen als China om hun kolenverbruik te verminderen.
December 19th, 2016 at 10:37 am
@Henk Daalder,
China is al MASSAAL aan het investeren in duurzame energieopwekking, afgelopen jaar hebben ze 100 miljard geïnvesteerd, meer dan elk ander land. Zie ook: http://www.publicfinanceinternational.org/news/2016/03/china-worlds-largest-investor-renewable-energy
Ze hebben ook een langere termijn strategie ontwikkeld hoe ze zo snel mogelijk kunnen overschakelen van een fossiele economie naar een duurzame economie. Zie uitzending van Tegenlicht hierover: http://www.vpro.nl/programmas/tegenlicht/kijk/afleveringen/2015-2016/de-doorbraak-van-duurzaam.html
January 7th, 2017 at 5:44 pm
CSS is geen optie;
Het project is zo goed als de afsluiters op de pijpen.
Hell’s gate in Armenie/Rusland, Bopal India 1986 en Deep Horizon maken duidelijk dat dit altijd problemen geeft;
Het is beter er Algen/olie mee te laten groeien https://www.youtube.com/watch?v=s0xnlx7hYnI&feature=share , bakpoeder van te maken of anders, of kassen/planten te laten groeien.
Rob
January 9th, 2017 at 12:58 pm
Heren,
We moeten inderdaad massaal, meer windparkenbouwen en zonnepanelen installeren. Maar niet het investeren organsierenof subsidieren, maar het kopen van die spullen door consumenten.
Als een staat anonieme investeerders geld geeft voor de bouiw van windparken, zoals onze SDE, dan wordt duurzaam niet massaal positief maatschappelijk relevant. Door dat gebrek ontstata altijd weerstand, en vertraging.
Door windparken in kavels aan huishoudens enm MKB te verkoepn, wordt iedereen eigenaar, en betrokken en duurzaamwordt ineens wel positief maatschappelijk relevant.
Dan laat d epolitiek het wel uit zijn hoofd om de transitie te vertragen met foute regelingen.
Zie hoe ons wegen net is uitgebreid de laatste 50 jaar.
En dat begon met een politicus, Den Uyl, die riep in 1960 oid, dat iedereen een auto moest kunnen rijden.
Auto’s werden ook betaalbaar, dus hij kon het ook roepen.
Als consumenten zelf stroom opwekken met een eigen stukje windpark, waar halen ze dan de stroom vandaan als er geen wind of zon is?
Daarvoor zijn die kolencentrales nodig.
Zelfs de oudere kolencentrales wekken goedkope stroom op, terwijl 70% van de centrale uit filters bestaat.
Dat moeten ze in China ook nog doen, hun kolencentrales verplicht van filters voorzien, net als in Nederland
En tegenwoordig is een belangrijk extra filter, CCS2.
Die kolencnetrales zijn dus om 2 redenen nog steeds nodig. Als backup, maar dan echt als aanvulling die we steeds minder nodig hebben, maar nooit helemaal kwijt kunnen.
En om CO2 negatief te worden.
Want wie eerlijk naar de IPCC verhalen kijkt, beseft dat we met het huidige beleid de 1,5, 2 of zelfs 3 graden opwarming nooit gaan halen, dus er onder blijven.
Jullie mogen mijn blog wel op olino zetten.
China is een mooi voorbeeld. ze hebben de afgelopen 10 20 jaar vooral kolencentrales gebouwd, maar ze vuil gelaten.
Daarnaast bouwen ze veel windparken.
Maar niet genoeg om kolencentrales te vervangen
Ze worden nu gesloten, zeggen de nieuwsberichten, om de luchtvervuiling te reduceren.
Kennelijk zijn de netteninChina ni zo ver gegroeid, dat de stroom ook van verder weg gelegen centrales kan komen.
Over CCS2, dat is een kans om een mooi export product te ontwikkelen.
Want geld regeert bedrijven, en als die wat kunnen verdienen aan het klimaat, dan gebeurt het.
Ik dacht hierbij meer aan polen en de VS, maar er zijn 3000 centrales in de wereld, die allemaal klimaat neutraal moeten worden. CCS2 is daar nu het beste voor.
De beste kennis zit ook in Europa, niet de VS, omdat Europa de afgelopen 10 jaar meer dan 1 miljard subsidieheeft uitgedeeld om het door te ontwikkelen.
CCS ligt nu op de plank, en alleen regegeving, gaat bedrijven dwingenhet toe te passen. dat bleek op het laatste CATO2 congres in rotterdam, eind 2015.
Dara bleek ook dat CCS en CCS2 ongeveer 3 tot 11 cent toevoegt aan de stroomprijs. Een brede marge, omdat de kostprijs afhangt van regelgeving, of het 100% meot werken, of okal genoeg is als 80% van de CO2 wordt afgevangen.
Of er, bij CCS, oude gasleidingen zijn, en boorputten, om de CO2 in de grond te pompen.
CCS2 is nieuwer en beter, omdat het geen rendements verlies van de centrales oplevert
Maar wel Olivijn handel
Geld drijft bedrijven
Dat moeten ze dus geven, bijvoorbeeld omzet inkavels KOOP windpark
Het wachten is op regelgeving
Zie mijn blog