OliNo

Na een aantal lampen gemeten te hebben, vonden we het tijd voor een indicator die de OliNo waardering aangeeft voor een uitstekende lamp. In dit artikel zet ik uiteen wat er onder deze waardering verstaan moet worden. De waardering wordt aangegeven door middel van een stempel die we bij de lamp plaatsen.

De voorwaarden

In lijn met de OliNo missie en strategie is het belangrijk dat een lamp efficiënt is. Dit wil zeggen dat het aantal lumen/Watt zo hoog mogelijk moet zijn, waardoor er energie bespaard wordt bij het genereren van dezelfde hoeveelheid licht. Dit “zo hoog mogelijk” bepalen we door de efficiëntie van de lamp te vergelijken met andere lampen.
We weten dat voor ledlampen de felwitte ledlampen meer efficiënt zijn dan de warmwitte ledlampen. Dit komt omdat er meer fosfor nodig is om het initiële blauwe licht van de led om te zetten in warmwit, waardoor er verlies optreedt. Omdat het vooral gaat om vervangers van de gloeilampen en de halogeenlampen, wil ik de lampen die een warmwitte kleur voortbrengen laten nomineren voor een stempel, waarbij ik warmwit als maximaal 3500 K betitel.
Een lamp die op dit moment efficiënt is, is het wellicht over een bepaalde tijd niet meer, omdat de lampontwikkeling alleen maar doorgaat en er steeds efficiëntere lampen aangeboden worden. Daarom ook is de waardering iets tijdelijks. Ik deel een maximum aantal aan stempels uit en alleen de meest efficiënte lampen krijgen deze.
Andere strikte voorwaarden zie ik niet zo snel. Ik heb gedacht aan andere parameters zoals:

• kosten: deze zijn variabel over de tijd, afhankelijk van de aanbieder en niet altijd gegeven. Dit zijn redenen waarom ik deze parameter liever niet meeneem.
• levensduur: een goede parameter, alleen lastig om deze door te meten voor de lampen. Tegenwoordig zijn de levensduren wel erg lang (zeker voor leds) waardoor het maanden zou duren voordat ik een dergelijk resultaat heb. Intussen is de lamp alweer opgevolgd door nieuwere types. Vandaar dat ik ook deze niet wil meenemen.
• stralingshoek, kleurtemperatuur, fitting-type: deze eigenschappen kunnen niet slecht of goed zijn. Ze hebben een waarde en afhankelijk waarvoor je de lamp wilt gebruiken kies je voor de geschikste waarde. Vandaar dat ik ze niet in de voorwaarde wil meenemen. Wanneer ik vele lampen heb, dan kan ik wel besluiten om bijvoorbeeld een top 10 te definieren per fitting-type of per kleurtemperatuur. Dat komt dan te zijner tijd nog wel.

Kanttekeningen

Bij het toekennen van een stempel wil ik ook een aantal minder strikte voorwaarden meenemen, voor zover die mij opvallen. Ik denk dan aan de volgende dingen, die me zijn opgevallen bij het doormeten van lampen:

• een grote warmteontwikkeling: bijvoorbeeld de lamp wordt erg heet en je zou je hand eraan kunnen verbranden wanneer je hem aanraakt.
• onhandig in gebruik: stel de lamp heeft een fittingtype E27 maar is zo zwaar dat de meeste lamphouders deze niet goed afkunnen. Of de lamp kan niet zomaar in een bestaande behuizing als vervanger worden gebruikt, een voorbeeld kan een led-TL buis zijn die niet zomaar mag in een bestaande TL-bak.
• een grote blindstroom: stel de lamp heeft een bepaald vermogen, en heeft voor dat vermogen wel een hele grote blindstroom nodig (dus een lage powerfactor). Lampen met een erg lage powerfactor zijn om verschillende redenen niet goed en daarvan maak ik dan ook een kanttekening.
• een witte kleur die ver van het pad van de zwarte straler ligt. Dit is dan geen echt wit licht meer en het werken met dit licht voor langere periodes is niet fijn.
  

Ik zal deze dingen die me opvallen zeker noemen, wanneer ik een stempel wil toekennen. Het zijn zaken die (een beetje) afbreuk doen aan de lamp, maar waar ik geen specifieke meetlat aan heb gehangen want dat zou erg subjectief worden. Daarnaast vind ik wellicht in de toekomst wel meer opvallende zaken aan een lamp.

Samenvattend

Een lamp krijgt een stempel wanneer:

• deze in de top staat van efficiëntie van de doorgemeten lampen
• deze lamp licht voortbrengt wat warmwit is (maximaal 3500 K)

Een lamp kan op ieder moment deze stempel verliezen wanneer deze niet in de top valt van de meest efficiënte.

Een lamp kan wel nog minder goed of slecht scoren op verschillende andere zaken die niet zo goed objectief meetbaar zijn. Die ik zal benoemen als kanttekeningen bij het verslag van de lamp zelf.

Feedback

Deze stempel moet de aandacht brengen bij de lampen die het uitstekend doen, waardoor de beste eigenschappen nogmaals benadrukt worden. Als er goede ideeën zijn voor nieuwe additionele voorwaardes, dan kunnen die eventueel worden meegenomen. Ik hoor het graag.