OliNo

Duurzame Energie

Gloeilampen meetgegevens met de lampmeetopstelling

Geplaatst door Marcel van der Steen in Niet-duurzaam Geef een reactie

Hierbij de resultaten van de lampmeetopstelling waarbij we gemeten hebben aan diverse gloeilampen. In diverse artikelen worden de meetopstelling (1) en de meetgegevens (2) uitgelegd.
Gloeilamp

Philips softtone 25W

Een softone lamp van 25 W. We hebben deze nagemeten en neemt ook 25 W op. Het gedeelte reactief vermogen is verwaarloosbaar (< 1 W).
/wp-content/uploads/2008/articles/lampmeetopstelling_softtone25w_thumb.jpg

Lux op 1 meter afstand

Softtone25w lux op 1 meter afstand
Deze grafiek laat zien dat deze lamp eenzelfde hoeveelheid licht uitstraalt over een groot gebied; dus in het geheel niet gefocusseerd.

Afstand bij 400 lux en grafiek

Softtone25w 400 lx

Lux op variabele afstand

Softtone25w lx en afstand

Philips softtone 40W

Een softone lamp van 40 W. We hebben deze nagemeten en neemt ook 40 W op. Het gedeelte reactief vermogen is verwaarloosbaar (< 1 W). Ik ben vergeten er een foto van te maken, maar ga er maar vanuit dat deze veel lijkt op de softtone van 25 W.

Lux op 1 meter afstand

Softtone40w lux op 1 meter afstand
Vergelijk dit eens met de resultaten van de softtone lamp van 25 W, en zie het erg kleine verschil! Je kunt voor zo weinig meer lux van de 40 W lamp wellicht beter twee lampen van 25 W nemen.

Afstand bij 400 lux en grafiek

Softtone40w 400 lx

Lux op variabele afstand

Softtone40w lx en afstand

Gloeilamp 60 W

Tegenwoordig meet ik nogal wat gegevens van en lamp die ik presenteer op deze site. Ik had nog wat oude lampen die ik destijds nog met een eenvoudige ongecalibreerde luxmeter heb gemeten, en toen had ik ook niet de mogelijkheid het kleurspectrum en de power dissipatie te meten.
Overtuigd van het nut van al deze zaken, heb ik twee 60 W gloeilampen hermeten en hierbij de resultaten in de vorm zoals jullie die van me tegenwoordig gewend zijn. Het totaaloverzicht is aangepast met deze laatste waardes. Ik zag een verschil in waardes, waarop ik nog terugkom in dit artikel. Voor de tabel heb ik de gemiddelde waardes gebruikt.
/wp-content/uploads/2008/articles/gloeilamp_60w_small.jpg

Samenvatting specificaties en meetgegevens

parameter waarde in specificatie waarde gemeten opmerking
Kleurtemperatuur 2700 K Zo wit als een normale gloeilamp.
Lichtsterkte Iv 58 Cd Tsja, ik heb eigenlijk geen theoretische gegevens, want ik heb de lamp maar uit de doos gehaald.
Stralingshoek rondom Een hele mooie rondstraler. Ik kan met mijn meetapparaat niet meten voorbij de 180 graden, maar je ziet dat de lichtsterkte niet afneemt bij welke hoek dan ook. De lamp is dus een hele mooie rondomstraler.
Vermogen P 60 W 59 W  
Power Factor niet opgegeven 1 De gewonle gloeilamp heeft geen elektronisch voorschakelapparaat en is met de gloeidraad direct verbonden met de 230 V. Dit wordt gezien als een resistief element, wat wil zeggen dat stroom en spanning mooi in fase zijn en er dus alleen maar netto vermogen wordt geleverd. Zoals het hoort.
Lichtstroom 765 lm  
Efficiëntie 13 lm/W Voor 1 W aan vermogen krijg je 13 lumen licht. Bekend is dat gloeilampen eigen niet veel van het vermogen omzetten in zichtbaar licht; ze genereren dus veel warmte met het vermogen wat ze opnemen. Hoe hoger dit getal van efficientie, des te beter.
Coördinaten kleursoort diagram niet opgegeven x=0,46 en y=0,41  
Fitting E27 E27 grote schroeffitting
Diameter  
Diepte  

Lux op 1 meter afstand

gloeilamp_60w op 1 m
Figuur 1: verlichtingssterkte op 1 meter afstand
Een constante lichtsterkte, die helemaal rondom gaat. Ik kan helaas alleen de eerste 180 graden meten (een halve circel. De rest acht ik hetzelfde voor deze lamp, daar waar de fitting zit, zal geen licht komen.

Afstand bij 400 lux en grafiek

gloeilamp_60w 400 lx
Figuur 2: afstand waarop ik 400 lux heb

Lux op variabele afstand

gloeilamp_60w lux als functie van afstand
Figuur 3: de verlichtingssterkte als functie van de afstand

Lichtstroom

Met de meetgegevens van lux op 1 meter, is de lichtstroom te bepalen. Hiertoe bereken ik op een denkbeeldige bol rondom de lamp, hoeveel lichtstroom er doorheen komt. De gegevens van de berekening zijn in deze spreadsheet te vinden, 765 lm.
Omdat de lamp een romdomstraler is, en ik niet kan meten verder dan 180 graden, heb ik een extrapolatie gemaakt. Daarbij ben ik uitgegaan van dat de lamp dezelfde lichtopbrengst heeft voor de andere 180 graden, behalve voor een gebied van 40 graden waar de lampfitting zelf zorgt dat het licht niet doorgelaten wordt. In de spreadsheet zie je dan ook een berekening die de gegevens van de eerste 90 graden copieert (die 90 graden representeren een halve bol, dus 180 graden romdom), met uitzondering van de eerste 20 graden.
Verder heb ik twee lampen gemeten, beide 60 W gloeilampen, en ik zal wat verschillen in efficientie. Beide metingen staan in de spreadsheet ter referentie. Ook wat ik bemerkte is dat de lichtopbrengst wel afhangt van de netspanning; wanneer deze varieert tussen 233 en 227 V, wil dat best eens 3 Watt in opgenomen lampvermogen verschillen (van 61 naar 58 W). Dit scheelt meteen 40 lumen.

Efficiëntie

Een lichtstroom van 765 lm, en een opgenomen vermogen van 59 Watt, levert een efficiëntie van 13 lm/Watt. Dit kan beter, waarvoor we kunnen kiezen voor halogeen, maar veel beter zijn ledlampen en spaarlampen.

Netspanning 229 V
Lampstroom 262 mA
Vermogen P 60,1 W
Schijnbaar vermogen S 60,1 VA
PF 1

Kleurtemperatuur, vermogensspectrum en dominante golflengte

/wp-content/uploads/2008/articles/gloeilamp_60w_spectrum_small.png
Figuur 4: allerlei gegevens verkegen met de kleurspectrometer
Hierbij een schermafbeelding van wat de kleurspectrometer allemaal meet. Je ziet in één oogopslag het vermogensspectrum, de kleurtemperatuur, de kleurtemperatuur (Correlated Color Temp) van ongeveer 2650 K en de dominante golflengte. Dit zijn de begrippen die ik in het artikel over lichtgrootheden heb uitgelegd.

Kleursoort diagram

/wp-content/uploads/2008/articles/gloeilamp_60w_chromaticity_small.png
Figuur 5: het kleursoort diagram en de plaats van het licht van de ledlamp
Het licht is warmwit, en ligt mooi op het pad van de zwarte straler. Dit hoort ook, omdat de gloeilamp zelf een zwarte straler is.
De kleurcoördinaten zijn x=0,46 en y=0,41.

Philips spotline spot 25W

Een spotje van 25 W. We hebben deze nagemeten en deze neemt ook 25 W op. Het gedeelte reactief vermogen is verwaarloosbaar (< 1 W)
/wp-content/uploads/2008/articles/lampmeetopstelling_spot_25w_thumb.jpg

Efficiëntie 5 lm/W

Lux op 1 meter afstand

Spot25w lux op 1 meter afstand
Mooi om het verschil te zien met gewone peertjes; het stralingsdiagram bij deze spot is natuurlijk veel meer gefocussed (net zoals bij veel ledlampen).

Afstand bij 400 lux en grafiek

Spot25w 400 lx

Lux op variabele afstand

Spot25w lx en afstand

4 Reacties to “Gloeilampen meetgegevens met de lampmeetopstelling”

  1. Ern Clevers Says:

    Hoi,
    Ik zie dat u zich nogal bezig houdt met gloeilampen. Wellicht dat u daarom mijn vraag kunt beantwoorden. Ik vraag mij af of 3 stuks 40W lampen dezelfde lichtopbrengst genereren als 2×60 of 1x120W lamp?
    Als u het antwoord weet hoor ik het graag. Alvast bedankt, groeten Ern
    (ern.clevers@orange.nl)

  2. mvdsteen Says:

    @ Ern
    Voor gloeilampen geldt, hoe warmer de gloeidraad, des te hoger het rendement waarmee het licht wordt gegenereerd. Dus, een 1x 120 W gloeilamp zal meer lichtopbrengst hebben dan een 3 x 40 W of 2 x 60 W; dit omdat de gloeidraad warmer gestookt wordt. Het is wel zo dat een warmer gestookte gloeidraad ook eerder kapot gaat, dus de levensduur wordt verkort.
    Ik heb voor je een leuk meetlatje, waarmee je het verband makkelijk kunt bepalen tussen een bepaald aantal interessante parameters.
    Dit meetlatje heeft op de linkeras het voltage V over de lamp. Normaliter is dit de netspanning van 230 V. Stel dat even gelijk aan 1. Wanneer ik nu 253 V aanleg, dan is dat gelijk aan 1,1 op deze schaal. Je ziet dat daarbij een stroom doorheen de lamp van 1,05 keer groter dan de ruststroom (horizontaal naar links), en een lichtsterkte van 1,4 keer zo groot! Ook zie je dat de levensduur slechts 0,3 is, dus minder dan een derde!
    Nu geldt dit voor één en dezelfde lamp, wanneer ik er dus meer of minder spanning over zou zetten. Je ziet dit met succes toegepast in auto’s. Daar wordt er een relatief lage spanning over dashboardlampjes geplaatst, waardoor de hoeveelheid licht veel kleiner wordt, maar de levensduur wel heel veel langer en hoef je ze jaren niet te vervangen (is ook lastig).

  3. Ern Clevers Says:

    Hallo,
    Hartelijk dank voor het heldere antwoord en het leuke meetlatje. Ik vroeg nog mij af of de relatie spanning/levensduur zoals die uit het meetlatje blijkt ook op halogeenlampen van toepassing is.

    groetjes Ern

  4. mvdsteen Says:

    @ Ern,
    De halogeenlamp heeft een inert gas in de lamp onder hoge druk, en tevens een halogeen (zoals broom). Beide dingen zorgen ervoor dat het verdampen en daardoor dunner worden van de gloeidraad wordt vertraagd. De halogeenlamp wordt echter niet veel ouder dan een gewone gloeilamp, omdat deze op een hogere temperatuur gebruikt wordt (en dus een witter wit dan de gloeilamp, en een iets hogere efficientie).
    Bij een halogeenlamp wordt dus, net zoals bij een gewone gloeilamp, gebruik gemaakt van een gloeidraad, die uiteindelijk dunner en dunner wordt agv het verdampen van het gloeidraadmateriaal en daardoor gaat de lamp uiteindelijk stuk.
    Bij een hogere temperatuur zal dit verouderingsproces sneller gaan, en het gaat ook langzamer bij een lagere temperatuur. Dus in dit opzicht kan het meetlatje ook gebruikt worden voor de halogeenlamp.
    Gaan we echter de halogeenlamp veel minder belasten dan nominaal; bijvoorbeeld door flink te dimmen, dan werkt het zelfhelingsmechanisme van de halogeen niet goed meer en zal de levensduur niet langer worden maar zelfs korter. Dit is echter bij flink dimmen, dus normaliter kun je gewoon het meetlatje aanhouden voor zowel gloeilampen als halogeenlampen.

Geef een reactie

WP Theme & Icons by N.Design Studio
Gebruiksvoorschriften | Privacybeleid Adverteren Entries RSS Comments RSS Log in